19-01-2019 Astrofotografie vanuit onze achtertuin is een uit de hand gelopen liefhebberij. Het begon allemaal met een foto van de volle maan op 26 augustus 2018. Dit was mijn eerste stap in astrofotografie.

Daarna volgden vele foto’s van de nachtelijke sterrenhemel. Het is een vorm van astrofotografie en leuk om uit te proberen, maar de resultaten waren voor mij niet goed genoeg. Er was meer voor nodig om betere resultaten te verkrijgen. Mijn interesse ging meer uit naar het fotograferen van “deep-sky” objecten, zoals nevels op duizenden of zelfs miljoenen lichtjaren afstand.

Gelukkig bestaat het internet en is alle benodigde informatie daar te vinden. Hoe meer ik mij erin verdiepte, hoe meer ik er achter kwam dat ik het maar meteen goed moest aanpakken. Dat betekende dus investeren in apparatuur. Weg van de gewone fotocamera met statief en een diepte-investering doen in speciale apparatuur, om zichtbaar te kunnen maken wat met het blote oog niet zichtbaar is. En dat is zo intrigerend aan astrofotografie.

Een zwaar statief, een via de laptop op afstand bestuurbaar volgsysteem, een grote telescoop, een kleine volgtelescoop, speciale gekoelde monochroom CMOS camera voor het maken van de foto’s, een CMOS camera voor het volgsysteem, een speciaal automatisch focus- en rotatiesysteem, speciale filterset voor de diverse bandbreedtes van het licht, een filterwiel om deze 7 filters in te doen en kabels om het allemaal met elkaar te verbinden, 2 verwarmingslinten om condensatie op de lens van de telescoop en volgtelescoop te voorkomen en als laatste nog wat speciale software downloaden om het geheel aan te sturen en natuurlijk ook de software om de vele foto’s te bewerken. Astrofotografie kan echt behoorlijk in de papieren lopen, het was een aanslag op het spaartegoed.

En dan begint het pas. Gelukkig zijn er vele voorbeelden en filmpjes op het internet te vinden. Het voor de eerste keer opbouwen van de apparatuur is een uitdaging op zich. Waterpas opstellen en dan uitlijnen op de Noordpoolster met behulp van een app op de telefoon. Daarna alle apparatuur aansluiten op de laptop en ervoor zorgen dat alles met elkaar kan communiceren. De diverse benodigde software is allemaal op het internet te vinden, maar ook dit is een studie op zich met vele uren testen van instellingen. Wanneer alles eindelijk werkt dan kan de volgcamera handmatig in focus gebracht worden en het systeem echt een keer proefdraaien.

De telescoop draait nu automatisch met de sterren mee, zodat het beeld voor de camera stilstaat. Niet onbelangrijk met opnames van enkele minuten per opname. Vervolgens is het tijd voor het kalibreren van het focus-systeem, zodat later het in focus brengen van de CMOS camera automatisch kan verlopen. Ik heb hoge kwaliteit filters gekocht, die met dezelfde focus-afstelling allemaal in focus zijn. De focus wordt echter sterk beïnvloed door de temperatuur van de omgeving. Er is een software-oplossing voor en deze software heb ik inmiddels zo ingesteld, dat het systeem elke keer opnieuw automatisch in focus gebracht wordt als de temperatuur 1°C daalt of stijgt. Dit alles is essentieel voor goede astrofotografie.

Dan is het zover, het eerste object fotograferen. Alle benodigde data moet in de software ingevoerd worden. Dit begint bij de positie van het object en eindigt bij hoeveel foto’s en met welk filter de foto’s gemaakt moeten worden. Via de software wordt de telescoop naar het ingestelde object gestuurd. Dan neemt de volgcamera het over en stuurt het volgsysteem aan. Aansluitend begint het automatische focus-systeem te werken, zodat de camera heel precies in focus gebracht wordt.

Als de camera in focus is begint de software met het maken van testfoto’s. Iedere gemaakte foto wordt vergeleken met een database. Aan de hand daarvan wordt de exacte positie van de telescoop ingesteld. Het duurde even om ook dit werkend te krijgen, maar eenmaal werkend is het een perfecte oplossing. Dit is belangrijk, omdat je vaak verschillende nachten naar hetzelfde object terug moet om voldoende data te verkrijgen. Met voldoende data kan dan uiteindelijk een foto van goede kwaliteit “ontwikkelt” worden. Astrofotografie kan soms veel geduld vragen.

En als al deze stappen doorlopen zijn dan komen de foto’s één voor één binnen. Deze zijn dan direct te zien op het scherm van de laptop. De foto’s zien er op het eerste gezicht niet goed uit. Het lichtsignaal is relatief zwak. Door heel veel foto’s te maken en samen te voegen krijg je een sterk lichtsignaal. Het is simpel gezegd het verzamelen van voldoende licht (photons). De uiteindelijke foto is dan ook altijd een combinatie van tientallen tot honderden foto’s verkregen door vele uren fotograferen met de verschillende filters.

En dan, als de foto’s allemaal gemaakt zijn, is het weer tijd voor een nieuw leertraject om deze te bewerken en te combineren. Speciale software en veel, heel veel uren, zijn er nodig om uiteindelijk 1 foto te “ontwikkelen”. En ook hier geldt weer “oefening baart kunst”. Astrofotografie leert je om veel geduld en precisie te hebben.

Onderstaand het eerste resultaat in zwart wit. De Zielnevel ook wel Sharpless 2-199 of Westerhout 5 genoemd op 7500 lichtjaren afstand, gemaakt met een Ha-filter (Hydrogen Alpha). Resultaat van 35 foto’s van 300 seconden die gestapeld zijn. Totaal 175 minuten integratietijd. Datum 16 januari 2019.

Wordt vervolgd.

Meer lezen? Kies één van onze andere blogs via deze algemene link naar onze laatst verschenen blogs, of selecteer een blog via de Categorieën , bijvoorbeeld Astrofotografie, of Tags op deze pagina.